حضور معنادار ناوشکن البرز در دریای سرخ؛ آیا احتمال درگیری وجود دارد؟ 

زی‌سان: این روز‌ها هوای سیاست و دریانوردی در دریای سرخ به شدت طوفانی است. در یک سوی ماجرا، نیرو‌های انصارالله که مدیریت امور را در صنعا پایتخت یمن شمالی بر عهده دارند، بر تداوم عملیات و حملات موشکی خود به کشتی‌های باربری اصرار می‌ورزند و در سوی دیگر ماجرا، دولت ایالات متحده آمریکا با همراهی متحدانش اصرار دارد، امنیت دریایی را در این دریا تامین کنند. در میانه چنین وضعیت پرمنازعه‌ای ورود ناوشکن البرز ایران به دریای سرخ بیش از هر زمان دیگری کانون توجهات را به سوی خود جلب کرده است.

به گزارش «زی‌سان»، بنابر اعلام ارتش آمریکا در منطقه، نیرو‌های وابسته به انصارالله یمن از ۱۹ نوامبر ۲۰۲۳ (۲۸ آبان ۱۴۰۲) تا کنون ۲۳ حمله را علیه کشتی‌های بین‌المللی انجام داده است. بر خلاف ادعای آمریکایی‌ها، حوثی‌ها می‌گویند تنها کشتی‌ها وابسته به اسرائیل را هدف گرفته‌اند. 

از اواسط ماه دسامبر (حدود ۲۰ روز قبل) آمریکا ائتلاف موسوم به «نگهبان سعادت» را در دریای سرخ تشکیل داده است. اخیرا این ائتلاف در جریان تلاش قایق‌های تندرو یمنی برای توقف یک کشتی تجاری با نیرو‌های انصارالله نیز درگیر شدند که منجر به کشته شدن ۱۰ نفر از نیرو‌های انصارالله نیز شد. در میانه چنین وضعیتی، ناوشکن البرز در قالب ناوگروه ۹۴ نیروی دریایی ارتش با عبور از تنگه باب‌المندب وارد دریای سرخ شده است. اتفاقی که در سطحی بی‌سابقه مورد توجه رسانه‌های غربی و عربی قرار گرفته است. 

ناوشکن ۵۴ ساله البرز در دریای سرخ

ناوچه [ناوشکن] البرز در سال ۱۹۶۹ (۱۳۴۸) توسط کارخانه‌های بریتانیایی واسپر تورنیکرافت ساخته شد. این ناوشکن به طور رسمی در سال ۱۳۵۱ به ناوگان نیروی دریایی در بندرعباس ملحق شد. این ناوچه در سال ۱۳۹۸ پس از تعمیرات اساسی و نصب سیستم‌های جدید و فناورانه، مجدداً به ناوگان جنوب نیروی دریایی ارتش ملحق شد.

ناوشکن البرز با هزار و ۵۵۰ تن وزن، افزون بر ۳۶ گره دریایی سرعت دارد. این شناور با عمری ۵۴ ساله با صرف ۴۵ هزار و ۲۵۰ نفر ساعت‌کار مفید، تعمیر و نوسازی شده است. «سامانه دفاع نقطه‌ای کمند» (دفاع نزدیک دریایی) و سامانه کنترل آتش (FCS) در بخش میانی کشتی، سامانه کنترل آتش شامل مدیریت کنترل آتش الکترواپتیکالی و یک سامانه توپی شکل (شبیه به سامانه‌های پدافند هوایی «سراج ۱») و پرتابگر ۱۲ تایی چف و فلر، از جمله ویژگی‌های ناوشکن البرز است. این ناوشکن با شماره بدنه ۷۲ از ناو‌های کلاس الوند به حساب می‌آید.

ماموریت البرز در دریای سرخ

تا کنون به طور رسمی هیچ‌گونه ماموریتی برای ناوشکن البرز اعلام نشده است. باید توجه داشت، ناوگروه‌های ارتش از اوایل سال ۱۳۸۸، ماموریت خود را در آب‌های آزاد برای تامین امنیت خطوط کشتیرانی و مقابله با دزدان دریایی و ماموریت‌های دیگر آغاز کرده اند؛ بنابراین می‌توان ورود ناوشکن البرز به دریای سرخ هم در راستای همین ماموریت‌ها به حساب آورد. 

یکی از نکات جالب در ارتباط با این ناوچه این است که در جریان برگزاری رزمایش ولایت ۹۴ در بهمن ۱۳۹۴، رزمناو آمریکایی یو. اس. اس مونتری با اخطار ناوشکن البرز، مجبور شد از محل رزمایش نیروی دریایی ارتش دور شود. 

حضور همزمان البرز در دریای سرخ در کنار ائتلاف دریایی 

ورود البرز به دریای سرخ به نوعی پیام مشخص ایران به ائتلاف موسوم به «نگهبان سعادت» به رهبری آمریکا است. ائتلاف دریایی ترکیبی موسوم به (CMF) که متشکل از نیرو‌های چند ملیتی است، طی سه هفته گذشته، حضوری فعال در دریای سرخ داشته‌اند. 

حالا نکته مهم این است که ناوشکن البرز در محدوده نزدیک به محدوده عملیاتی ۱۱ کشتی و ناو نیرو‌های ائتلاف CMF در حال انجام ماموریت است. به نظر می‌رسد این اقدام ایران پیامی صریح به آمریکایی‌ها بدین معنا است که در منطقه و در محدوده مرز‌های آبی آزاد جهان هیچ محدودیتی را برای خود به رسمت نمی‌شناسد. همچنین، ایران با این اقدام نشان داد که از متحدان خود در منطقه یعنی انصارالله یمن به طور نسبی حمایت خواهد کرد. به نظر می‌رسد ایران به منظور حفظ موازنه قوا در حوزه دریایی به اعزام ناوشکن البرز به دریای سرخ اقدام کرده است. 

بازتاب گسترده حضور البرز در دریای سرخ در رسانه‌های غربی و عربی

تصمیم ایران برای اعزام ناوشکن البرز به دریای سرخ در سطحی کم سابقه با واکنش رسانه‌های انگلیسی‌زبان همراه شده است. برای نمونه شبکه آمریکایی فاکس نیوز نیز با اشاره به تحولات اخیر منطقه نوشت: رزم‌ناو ایرانی البرز وارد دریای سرخ شد و ورود آن هم‌زمان با تنش‌های شدت‌یافته در این مسیر مهم ناوبری در میان حملات علیه کشتی‌ها در پاسخ به جنگ اسراییل و حماس انجام شده است. فاکس نیوز همچنین نوشت که ورود ناوشکن البرز به دریای سرخ هم‌زمان با خروج ناوهواپیمابر یواس‌اس جرالد آر فورد از این منطقه و بازگشت آن به خانه در ایالت ویرجینیا انجام شده است که به پس از عملیات «طوفان الاقصی» توسط جنبش مقاومت فلسطین در ۷ اکتبر به دریای مدیترانه و برای حفاظت از رژیم صهیونیستی در قبال حملات احتمالی اعزام شده بود.

همچنین، رسانه‌های مختلف غربی و عربی دیگری همانند روزنامه انگلیسی گاردین، الجزیره قطر، خبرگزاری شینهوا، روزنامه تایمز اسراییل، روزنامه هندوستان تایمز، خبرگزاری رویترز، دویچه وله آلمان، بی سی‌سی، یورونیووز، فرانس ۲۴، روزنامه کویتی الانباء، اسکای نیوز عربی، آی۲۴ نیوز، سی‌ان‌ان، بلومبرگ، شبکه العربیه، روزنامه الشرق الاوسط و... تحت عناوین مختلف به این موضوع پرداختند. کانون اصلی تمرکز اکثریت قاطع این رسانه‌ها، اشاره به موضوع ورود ناوشکن ایرانی البرز در میانه بحبوحه منازعه آمریکا و با انصارالله یمن در دریای سرخ با وجود در جریان بودن جنگ اسرائیل و حماس بوده است. 

افزایش بهای جهانی نفت در بستر تحولات دریای سرخ

تحولات اخیر حوزه دریای سرخ با توجه به نقش مهم این منطقه در امنیت دریایی و اقتصاد جهانی، نگرانی ناظران اقتصاد سیاسی بین‌الملل را از تاثیرات منفی این وضعیت به همراه داشته است. بهای نفت بهای نفت در معاملات روز سه‌شنبه (دیروز) همزمان با تحولات دریای سرخ به عنوان آب‌راه مهم عبور محموله‌های جهانی، افزایش قابل توجهی داشته که همین امر موجب نگرانی ناظران نیز شده است. 

بنا به گزارش سی ان بی سی اوضاع در دریای سرخ در ادامه حملات نظامیان یمن به کشتی‌ها همچنان وخیم است. روز سه شنبه شاخص جهانی نفت خام برنت با ۱.۶ درصد افزایش به ۷۸.۲۷ دلار در هر بشکه رسید، در حالی که شاخص معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با جهش ۱.۴۲ درصدی ۷۲.۶۷ دلار در هر بشکه رقم خورد.